Analiza danych z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań potwierdza, że co piąta osoba w Polsce jest w wieku poprodukcyjnym. Niestety, w województwie świętokrzyskim emerytem jest co czwarty mieszkaniec. Nasz region jest też najszybciej wyludniającym się w Polsce. W ostatnich 10 latach ubyło nam blisko 7 % mieszkańców. Szacuje się, że w roku 2050 będzie nas mniej niż jeden milion, czyli zniknie miasto wielkości stolicy województwa. Z danych spisu powszechnego wynika także, że mimo bardzo szybko zmniejszającej się liczby ludności, w regionie o prawie 10 proc. zwiększyła się liczba mieszkań – ale… w 13,5 proc. z nich nikt nie mieszka.
Specjaliści wyjaśniają, że skala zmian liczby mieszkańców w poszczególnych województwach jest związana z poziomem rozwoju infrastruktury społeczno-gospodarczej i perspektywami na rynku pracy. Młodzi mieszkańcy naszego regionu częściej niż gdzie indziej poszukują swoich szans zawodowych poza granicami województwa. Jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy jest nieatrakcyjny rynek pracy. Młodzi migrują do większych ośrodków, metropolii w poszukiwaniu lepszego standardu życia i wyższych zarobków.
Tymczasem, w pierwszym kwartale 2022 roku w województwie świętokrzyskim odnotowano najniższy poziom wynagrodzeń brutto w sektorze przedsiębiorstw (o 19 proc. mniej niż średnio w kraju). Przeciętne wynagrodzenie w kraju w I kwartale 2022 r. wyniosło 6235,22 zł brutto, w województwie świętokrzyskim 5354,42 zł.
Kluczową rolę w odwróceniu tej ekstremalnie niekorzystnej tendencji powinny odegrać samorządy terytorialne, a w szczególności samorząd województwa. Bo to one tworzą (powinny!) warunki, które sprawiają, że ludzie nie chcą wyjeżdżać. Oczywiście nie są bezpośrednim graczem na rynku gospodarczym, ale mogą stymulować podejmowane przez inwestorów decyzje, związane z budową nowych lub rozbudową istniejących zakładów pracy. Mogą tworzyć tereny inwestycyjne i strefy gospodarcze, poprawiać układ komunikacyjny tak, aby prowadzenie działalności gospodarczej było łatwiejsze.
Analizując zaproponowane przez Marszałka Województwa Świętokrzyskiego inwestycje do Krajowego Planu Odbudowy i pominięcie projektów gospodarczych miast z północy województwa, trudno doszukać się wskazanego przez Komisję Europejską niestandardowego myślenia o lokalnej gospodarce, która potrzebuje wsparcia i przemian po wielkim pandemicznym kryzysie. A to właśnie północ województwa jest gospodarczym sercem województwa. Innowacyjność pojmowana jako budowa pomników kadencji musi odejść do lamusa.
Autor: Jacek Kowalczyk
były wieloletni dyrektor od kultury, turystyki i promocji Świętokrzyskiego Urzędu Marszałkowskiego. Były prezes Regionalnej Organizacji Turystycznej Województwa Świętokrzyskiego. Dzisiaj szef Miejskiego Centrum Kultury w Ostrowcu Świętokrzyskim.