Dziś większość informacji, które nas zasypują niemal codziennie, nie jest korzystnych dla kredytobiorców. Ba, tych dobrych w ostatnim czasie praktycznie nie ma w ogóle. My jednak mamy dobre wieści. Dla tych, którzy posiadają kredyt konsumencki.
Mimo, że stopy procentowe od roku idą w górę, to osoby posiadające kredyt konsumencki, lub takie, które zobowiązanie wobec banku spłaciły, mogą odzyskać często dziesiątki tysięcy złotych.
Jak to możliwe? Otóż banki często tworzyły wadliwe umowy. Tymczasem w ustawie o kredycie konsumenckim znajduje się zapis (art. 45), że w przypadku, gdy kredytodawca dopuści się określonego naruszenia przepisów musi oddać wszystkie pobrane opłaty od kredytobiorcy. Mało tego, do końca okresu spłaty bank nie może pobierać żadnych kosztów. Mówi się wtedy o skorzystaniu przez konsumenta z tzw. sankcji kredytu darmowego.
A oto częste przykłady naruszeń, których wystąpienie daje możliwość skorzystania z sankcji kredytu darmowego:
– błędnie określona całkowita kwota kredytu (niektórzy kredytodawcy uwzględniają w całkowitej kwocie kredytu kredytowaną prowizję, czy też ubezpieczenie),
– błędnie wyliczone RRSO,
– błędne wskazanie kwoty, od której naliczane są odsetki (banki nie powinny naliczać odsetek od prowizji!),
– niewskazanie w umowie sposobu rozliczenia się z klientem z kosztów, w przypadku dokonania przez niego wcześniejszej spłaty kredytu,
– błędne oznaczenie oprocentowania zadłużenia przeterminowanego, warunków jego zmiany.
Statystycznie niemal każda umowa o kredyt konsumencki jest obciążona wadami pozwalającymi na zastosowanie sankcji kredytu darmowego. Przykładem tutaj może być doliczanie do kwoty kredytu prowizji od której naliczane są odsetki.
A oto fragment orzeczenia I C 1560/21:
„Skoro odsetki stanowią element całkowitego kosztu kredytu, a zostały one policzone w sposób nieprawidłowy nie od całkowitej kwoty kredytu ale od sumy tej kwoty oraz kwoty prowizji, to należało uznać, że wskazana w umowie kwota odsetek jest zawyżona, a w konsekwencji zawyżone są całkowite koszty kredytu, a co za tym idzie – inne będzie RRSO, ponieważ całkowita kwota kredytu pozostaje bez zmian, ale odsetki które wchodzą w skład kosztów liczone są od kwoty kapitału i prowizji a zatem w sposób fałszywy stanowią inną wartość procentową”.
Kiedy więc możemy skorzystać z sankcji kredytu darmowego? Jeśli spłacamy aktualnie kredyt gotówkowy lub minął nie więcej niż rok od jego spłaty, to możemy skorzystać z tego prawa. Ważne, by nie minął jeden rok od całkowitego zamknięcia kredytu. Poprzez zamknięcie rozumiemy datę dokonania spłaty lub datę rozliczenia się z bankiem z proporcjonalnego zwrotu prowizji, jeśli taka wystąpiła. Więc może się też okazać, że bank nie dokonał takiego zwrotu w przypadku umowy, która była spłacona kilka lat temu i wystąpienie o taki zwrot i wypłacenie go na rzecz klienta uruchamia dopiero roczny okres przedawniania.
Pojęć kredyt konsumencki i kredyt gotówkowy nie powinno się stosować zamiennie. Kredyt konsumencki jest przyznawany przez bank wyłącznie konsumentom, czyli osobom fizycznym, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Jeżeli kredyt jest przyznawany w postaci gotówki, będzie on kredytem gotówkowym, i może być on oferowany zarówno osobom prywatnym, jak i firmom.
Autor: Marcin Polewka
Prezes kancelarii Lextio, która specjalizuje się w sporach z bankami i instytucjami finansowymi.