Od napaści Rosji na Ukrainę minęły już trzy miesiące. Według danych Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej pracę w Polsce podjęło ponad sto trzydzieści tysięcy obywateli Ukrainy, z czego więcej niż tysiąc w świętokrzyskiem. Jak sytuacja będzie się rozwijać?
Skutki dla rynku
Bez wątpienia liczba obywateli Ukrainy aktywnych na polskich rynku pracy, którzy zostali zatrudnieni od momentu wejścia w życie specustawy, jest większa niż oficjalnie podana, ponieważ na mocy obecnych przepisów pracodawca najpierw zawiera umowę z pracownikiem, a dopiero potem, w terminie do dwóch tygodni, powiadamia o tym właściwy urząd pracy. Napływ nowych kadr nie spowodował zgodnie z przewidywaniami negatywnych skutków. Bezrobocie w kwietniu br. spadło, sięgając 5,3%, a zatrudnienie wzrosło o 2,8%. Prace sezonowe zapewne jeszcze poprawią tę sytuację i umocnią korzystny trend. W tym potwornym nieszczęściu, które dotknęło Ukrainę, szczęściem jest to, że polski rynek pracy czekał na kadrowy zastrzyk.
Europejskie standardy
Po kryzysie migracyjnym z poprzedniej dekady i diagnozach Komisji Europejskiej, która przyglądała się bacznie problemom związanym z włączaniem migrantów, partnerstwo Agendy Miejskiej Unii zaproponowało w dokumencie „Action plan” schemat działania. Na bazie swoich doświadczeń reprezentanci Amsterdamu, Aten, Barcelony, Berlina i Helsinek oraz Dani, Grecji, Portugalii i Włoch ustalili, że przybyszom trzeba zapewnić dach nad głową, następnie zająć się ich rejestracją (włączaniem do oficjalnych systemów), umożliwić edukację (zwłaszcza naukę języka) i otworzyć rynek pracy. Patrząc na polskie działania prowadzone od wybuchu wojny, posługujemy się tak wypracowanym schematem z jedną różnicą. Te pierwsze rejestracje następowały w momencie przekraczania granicy, ponieważ nie mieliśmy do czynienia z, jak to określa agencja odpowiedzialna za bezpieczeństwo europejskich granic Frontex: nielegalnymi migrantami przekraczającymi granice w nielegalnych miejscach.
Co dalej?
Według danych Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej ponad połowa uchodźców, którzy znaleźli zatrudnienie, wykonuje prace proste. Tymczasem mniej więcej pięćdziesiąt procent zarejestrowanych w Miejskim Urzędzie Pracy w Kielcach to osoby z wyższym wykształceniem. Podczas spotkań, a we wtorek 24 maja 2022 r. na kieleckim Rynku odbyły się już trzecie dwujęzyczne targi pracy w stolicy świętokrzyskiego, uchodźcy podkreślają potrzebę dostępu do nauki języka polskiego. To wciąż ważne, nie tylko dla migrantów, ale i dla rodzimego rynku zatrudnienia. Warto zwrócić uwagę, że przybywający do Polski obywatele Ukrainy wyrażali wielką nadzieję na to, że wojna szybko się skończy i będą mogli wrócić do siebie, że są tu tylko na chwilę. Jak na razie nie oczekują doradczego wsparcia. Szukają dowolnej pracy, która pozwoli im zarabiać. Jeśli wojna będzie się przedłużać, a są takie prognozy, będą musieli zostać na dłużej, a zatem zapewne będą też szukali zatrudnienia, które pozwoli im wykorzystywać swoje dotychczasowe kompetencje. Podczas spotkań z doradcami głównie mówią o tym, jakie prace wykonywali u siebie. Można więc prognozować, że po wakacjach, po zakończeniu prac sezonowych, ci migranci, którzy będą musieli zostać w Polsce dłużej, niż tego pragnęli, zaczną rozglądać się za posadami bliższymi ich dotychczasowemu zajęciu. Pełne wykorzystanie ich kompetencji leży też w interesie polskiej gospodarki. Kluczem może w tym wypadku być między innymi dobre poznanie lokalnego rynku pracy.
MUP zaprasza na spotkania
Kielce wychodzą temu naprzeciw. Za nami trzy edycje dwujęzycznych targów pracy. W dniach 31 maja, 7 i 14 czerwca 2022 roku (w godzinach 11:00-13:00), w siedzibie Stowarzyszenia Integracja Europa–Wschód mieszczącego się przy ul. Sienkiewicza 78A, Miejski Urząd Pracy organizuje spotkania informacyjne dla obywateli Ukrainy poszukujących pracy w Kielcach. W wydarzeniach wezmą udział firmy, które przedstawią oferty pracy na różne stanowiska pracy, m.in. z branży produkcyjnej, szwaczki, krawcowe.
Autor: Zbigniew Brzeziński
Specjalista rynku pracy, koordynator projektu pilotażowego Centrum Wspierania Kariery (Talent Office), lider grupy Rynek Pracy Sektorowej Rady ds. Kompetencji Sektora Komunikacji Marketingowej.